دین سالاری؛ كانون اندیشه و تمدن در ایلام باستان
چكیده:
تمدن ایلام از لحاظ جغرافیایی، منطقه جنوب غرب ایران را شامل می‌شود. این تمدن در مدتهای مدید در برابر تهاجمات بی‌پایان ملل بین‌النهرین ایستادگی كرد و در نهایت به دست آشور بانیپال فرمانروای آشوری از بین رفت. در این مقاله سعی بر آنست تا با توجه به آثار و شواهد باستان‌شناختی كه از این تمدن باقی مانده، به بررسی تاثیرات دین، در روند تحول هنر و فرهنگ ایلامی پرداخته شود و به نوعی حضور و سیطره دین در ذایقه و ذوق ایلامیان، روشن گردد.
در ابتدا به بررسی دین در ایلام پرداخته می‌شود تا مشاهدات همسو با اندیشه ایلامیان بازسازی و ارزیابی شود. همچنین نكاتی در مورد آیین، مراسم و باورهای مذهبی ایلامیان آورده می‌شود تا درك آثار و شواهد باستان‌شناختی روشن‌تر گردد. به شماری از مراكز عمده مذهبی ایلامیان اشاره شده است و به تاثیر مذهب ایلام در رشد و تحول هنرهای مختلفی همچون موسیقی، پیكره سازی، معماری، نقش برجسته و مهر سازی پرداخته می‌شود. لذا مذهب به عنوان بخش مهمی از زندگی ایلامیان تاثیرات مستقیمی در شكل گیری و رشد فرهنگ ایلامی داشته است؛ و شاید بدون توجه به مذهب، تمدن ایلام هیچ گاه به چنین پایه‌ای از پیشرفت نمی‌رسید.
كلید واژه:
مهر
ایلام
مذهب
معماری
چغازنبیل
هفت تپه
موسیقی
پیکره‌سازی
نقوش برجسته
مقدمه:
سرزمین ایلام از لحاظ جغرافیایی در منطقه‌ای قرار گرفته، كه از طرفی با سرزمین‌های هموار و حاصل‌خیز بین‌النهرین و از طرفی دیگر با كوه‌های زاگرس و فلات مركزی ایران در ارتباط است. به این ترتیب اتصال دره و دشت در شکل‌گیری و توسعه تاریخ و هنر ایلام نقشی تعیین کننده داشته است.چرخش‌ها و دگرگونی‌های مهم و بنیادین در اندیشه‌های مذهبی ایلامیان هر چند به طور فریبنده ذهن را به خود درگیر می‌کند ولی با وجود تمام اینها در نگاهی عمیق، کلافی به هم تنیده است با محدودیت‌ها و شرایط و مقتضیات خاص و ویژه.به رغم مطالعات گذشته، این نکته که تعامل و تقابل اندیشه‌های مذهبی و تمدنی با چه ترفندی خط‌مشی همسو و همراه یافتند، معمایی است که نیاز به تبیین و بازپردازی بسیار دارد. این تحقیق نیز با رویکردی بنیادی، مذهب را گهواره‌ای می‌بیند که از دامن آن شالوده‌های تمدن ایلام شکل گرفته و رشد می‌کنند. احیاء این رویکرد سرآغازی دوباره در كاربردی نمودن مواریث فرهنگی تمدن ایلام است.
گستره ایلام را می‌توان از شمال تا سرزمین‌های زاگرس مرکزی، از شرق تا جلگه مرودشت در فارس (حتی دورتر از آن)، از جنوب به زمین‌های باتلاقی خلیج فارس و از غرب به سرزمین بابل محدود دانست. تعیین قلمرو ایلامی‌ها، تبیینِ چگونگیِ رشدِ فرهنگیِ آنها را به راحتی ممکن می‌کند.در ادامه این مقاله؛ نخست بحث مربوط به مذهب ایلام تا اندازه‌ای که به اصل مقاله لطمه وارد نکند، آورده شده و سپس عناصری که ستون اصلی تکوین و رشد تمدن ایلام هستند (معماری، پیکره سازی، نقش برجسته و مهر) مد نظر قرار می‌گیرد. بی‌تردید تعمق در تمدن ایلام با بیش از 3000 سال استمرار، کوچه‌های هزار خم بسیار دارد.
فهرست مطالب
دین سالاری؛ كانون اندیشه و تمدن در ایلام باستان 1
چكیده: 1
كلید واژه: 2
مقدمه: 2
نقش مذهب در تکوین و رشد معماری ایلام: 8
هفت تپه و چغازنبیل: 9
نقش مذهب در شکل‌گیری هنر نقش برجسته صخره‌ای: 17
نتیجه گیری: 23
شکل 1. زیگورات چغازنبیل (بالا؛ تصویر ایزومتریک و راههای ورودی آن و پایین؛ 25
شکل 2. نقش برجسته هانی، پادشاه محلی آیاپیر در کول فره ایذه 26
شکل 3. نقش برجسته ایلام قدیم و ایلام نو که قسمت عمده 27
شکل 4. مادینه پیکرک سفالین ایلامی 27
1منابع 27
قیمت: 70٬000 تومان
قیمت: 40٬500 تومان
قیمت: 30٬000 تومان
قیمت: 43٬500 تومان
قیمت: 43٬500 تومان
قیمت: 50٬000 تومان